CHĂM SOC CÂY NGÔ/ BĂP (Zea mays L.) BẰNG PHÂN BÓN SILIC HÙNG NGỌC

 CHĂM BÓN CÂY NGÔ BẰNG NPK SILIC HÙNG NGỌC

    Ngô, bắp hay bẹ (danh pháp hai phần: Zea mays L. ssp. mays), là một loại cây lương thực được thuần canh tại khu vực Trung Mỹ và sau đó lan tỏa ra khắp châu Mỹ.                  Ngô lan tỏa ra phần còn lại của thế giới sau khi có tiếp xúc của người châu Âu với châu Mỹ vào cuối thế kỷ 15, đầu thế kỷ 16.

 Ngô là cây lương thực được gieo trồng nhiều nhất tại châu Mỹ (chỉ riêng tại Hoa Kỳ thì sản lượng đã là khoảng 270 triệu tấn mỗi năm). Các giống ngô lai ghép có ưu thế giống laiđược nông dân ưa chuộng hơn so với các giống ngô thông thường do có năng suất cao.

   Trong khi một vài giống/ thứ ngô có thể cao tới 7 m (23 ft) tại một số nơi,^[1] thì các giống ngô mới được tạo ra  chỉ cao khoảng # 2,5 m (8 ft). Ngô ngọt (Zea mays var. rugosa hay Zea mays var. saccharata) thường thấp hơn.

Ngô đã trở thành thực phẩm chủ yếu ở nhiều nơi trên thế giới với tổng sản lượng vượt xa lúa mì hoặc gạo. Ngoài việc được con người tiêu thụ trực tiếp (thường dưới dạng masa), ngô cũng được sử dụng để sản xuất ethanol ngô, thức ăn chăn nuôi và các sản phẩm ngô khác, chẳng hạn như tinh bột ngô và xi-rô ngô.^[2] 

  Sáu loại ngô chính là ngô dent, ngô flint, ngô vỏ, ngô bỏng, ngô bột và ngô ngọt.^[3] Các giống ngô ngọt giàu đường thường được trồng để tiêu thụ trực tiếp dưới dạng hạt, trong khi các giống ngô khác được sử dụng để làm thức ăn chăn nuôi, các loại thực phẩm cho con người  ( xay thành bột ngô hoặc masa, ép dầu ngô, lên men và chưng cất đồ uống có cồn như rượu whisky bourbon) và làm nguyên liệu cho ngành công nghiệp hóa học. Ngô cũng được sử dụng để sản xuất ethanol và các nhiên liệu sinh học khác.

Ngô được trồng khắp thế giới,sản lượng mỗi năm cao hơn bất kỳ loại ngũ cốc nào khác.  Năm 2021, tổng sản lượng thế giới đạt 2,5 tỷ tấn (1,2×10⁹ tấn Anh; 1,3×10⁹ tấn Mỹ).

 Ngô  được trồng nhiều nhất ở châu Mỹ với sản lượng 384 tr tấn (  Anh; 423. tr tấn)…

HƯỚNG DẪN THÂM CANH CÂY NGÔ

BẰNG PHÂN BÓN NPK SILIC HÙNG NGỌC

1. Đất trồng

       Để cây phát triển tốt, nên trồng trên đất dày tầng canh tác , thoát nước tự do, nơi không hạn chế nước tưới. Độ pH trên 7.5  thì rễ khó hấp thu dưỡng chất; pH thích hợp  (5,8 - 6,8 ) giúp rễ cây khỏe hấp thu tốt.

   Ngô yêu cầu nền đất  chắc ( đất thịt, thịt nhẹ, phù sa sông….), không có gốc cỏ dại.

 Khi làm đất cần cày sâu một lần, sau đó  bừa lại để làm cho đất tơi xốp.

          Mật độ  thích hợp : 50 .000 -  55.000 cây/ha. 

           Năng suất dự kiến : 20 tấn/ha 

    2. Phân bón   

    Bón cân đối dinh dưỡng sẽ tiết kiệm đươc chi phí và công chăm sóc, hạn chế sâu bệnh.

     NPK silic 15-5-10 là công thức được điều chỉnh phù hợp cho cây ngô/ bắp với đầy đủ dinh dưỡng đa- trung - vi lượng để cây ngô phát triển cân đối, tạo năng suất, chất lượng cao.

      2.1. Giai đoạn mới trồng đến trước phóng cờ

            -  Lân, Canxi và Bo giúp cây phát triển phục hồi rễ mạnh mẽ.

-Bo – tăng cường phản ứng Silic

- Đạm, Kali và Bo giúp cây phát triển  mạnh bộ lá và ngọn.

- Silic – thúc đẩy TĐC, tăng sự hấp thu N, Ki giúp thành tế bào  vững chắc, tăng khả năng quang hợp - tái tạo diệp lục.

- Mg hỗ trợ lá tăng cường quang hợp tổng hợp diệp lục.

  2.2,-  Giai đoạn bắt đầu phóng cờ đến thu hoạch.

- Đạm, Kali, Canxi giúp tổng hợp tập trung protein, kiểm soát độ chín của cây.

- Silic – thúc đẩy trao đổi chất tăng sự hấp thu nitơ và kali.

- Silic – Bo tương tác giúp cây hâp thụ cân đối các chất đa lượng.

 2.3. Nhu cầu dinh dưỡng của cây ngô

  Bảng 1. Nhu cầu dinh dưỡng cho cây ngô phát triển toàn diện

    Bảng 2.  Công thức bón (Giảm 25% so với nhu cầu thực tế)

  Phương pháp bón:

• Đất mặt gốc cây tơi xốp, độ ẩm 70-80%.
• Bón cách gốc từ 10cm (không bón cận gốc)
• Tránh làm phân bám lên lá hoặc ngọn.

 3. Bệnh hại ngô   

          3.1. Bệnh cháy bìa lá: Biểu hiện trên lá có các đốm hình bầu dục đến tròn, màu vàng tía. Các lá bị bệnh khô đi như bị cháy. Trong trường hợp nghiêm trọng, cây có thể bị còi cọc.

Phòng trừ: Có thể phun Dithane M-45 80WP hoặc Curzate M hoặc Cabrio Top 600 WG 2 lần phun cách nhau 7-10 ngày sẽ kiểm soát được bệnh hiệu quả.

         3.2. Bệnh gỉ sắt ( Puccinia sorghi Schw)

            a- Nguyên nhân, điều kiện phát sinh, phát triển

           - Bệnh gỉ sắt do nấm Puccinia sorghi Schw. gây ra.

            - Bào tử nấm tồn tại trên tàn dư cây bệnh, trên hạt tiếp tục lây nhiễm cho vụ sau. Bệnh phát triển mạnh trong điều kiện thời tiết mát mẻ, ẩm độ cao hoặc có mưa. Các giống bắp địa phương và các giống bắp lai đều bị bệnh.

             b- Triệu chứng 

           - Trên lá xuất hiện những chấm nhỏ màu nâu nhạt sau đó chuyển sang nâu đậm. Vết bệnh hơi nổi gờ, nhiều vết bệnh liên kết làm cho lá ngô có chiều hướng co lại, dày lên. Bệnh nặng trên vết bệnh có 1 khối bột màu nâu đỏ hoặc vàng gạch non.

            - Bệnh thường xuất hiện trong giai đoạn ngô trỗ cờ.

            c- Biện pháp phòng trừ

             - Sau thu hoạch dọn sạch, tiêu hủy tàn dư cây bệnh.

             - Xử lý đất bằng cách ngâm hoặc phơi ải.

             - Chăm sóc cây khỏe để tăng sức chống chịu bệnh của cây.

             - Khi bệnh xuất hiện có thể phun lên cây bằng thuốc: Azoxystrobin + Difenoconazole 

                      (Amistar top 325SC)  Propi

          3.3.. Bệnh khô vằn (Rhizoctonia solani Kuhn)

               a-.Triệu chứng 

              Đầu tiên, vết bệnh xuất hiện trước tiên trên bẹ lá gần mặt đất...phát triển dần lên lá, trái và ăn sâu vào thân gốc, vết bệnh loang lổ.

              Lúc đầu là những vết loang màu hồng, sau chuyển sang màu xám nâu, làm thân cây bị nâu đen, cây héo gãy ngang và chết. Lá bi và hạt bị thối.

             b-.Nguyên nhân và điều kiện phát sinh, phát triển

      Bệnh do nấm Rhizoctonia solani Kuhn gây ra, có phổ ký chủ rất rộng (lúa, bắp, khoai tây, thuốc lá, lạc, cà chua, bông, cải ngô, đậu đỗ, bèo tây,....). Nguồn bệnh tồn tại chủ yếu trên tàn dư cây bệnh, trong đất ở dạng hạch nấm có sức sống lâu dài trên một năm.

      Bệnh thường xảy ra khi trời ẩm ướt và mưa nhiều, nhất là trên những ruộng trồng dày, bón phân không cân đối, bón thừa phân đạm, bệnh lây lan nhanh, ảnh hưởng lớn đến năng suất.

            c-. Biện pháp phòng trừ

- Vệ sinh đồng ruộng, bón phân đầy đủ và cân đối N, P, K.

- Sử dụng một trong các loại thuốc sau: Carbendazim (Bavistin 50FL), Difenoconazole + Propiconazole(Tilt Super 300EC), Hexaconazole (Anvil 5SC), Propineb (Antracol 70WP), Validamycin (Valivithaco 3SC, Validan 3SL).

- Sau thu hoạch nên gom đốt tiêu hủy thân cây  bệnh. 

             4. Sâu hại ngô   

             4.1.Sâu đục thân (Ostrinia nubilalis): Sâu đục thân ăn lá ở giai đoạn đầu. Sau đó, chúng đục vào thân và lõi ngô, khiến cây trồng không có năng suất.

            Phòng trừ: phun 2 lần thuốc hoạt chất Emamectin Benzoate hoặc L.cyhalothrin lần 1 sau khi hạt nảy mầm 20-25 ngày và phun lần 2 vào thời điểm hình thành hạt.
           4.2. Rệp: Loại côn trùng nhỏ, thân mềm, thường có màu xanh lục. Nhộng và con trưởng thành hút nhựa từ lá và chồi non.

            Phòng trừ: Có thể phun hoạt chất Abamectin, hoặc thuốc Selecron 500EC,...

   .

                                                                                   Chúc bà con mùa màng bội thu